Cấu trúc câu chẻ (Cleft Sentences) là một công cụ mạnh mẽ trong tiếng Anh, giúp người nói nhấn mạnh một thành phần cụ thể trong câu. Bằng cách sử dụng cấu trúc này, bạn có thể làm nổi bật thông tin quan trọng và hướng sự chú ý của người đọc hoặc người nghe đến đúng điểm bạn muốn. Tuy nhiên, việc sử dụng câu chẻ đúng cách đòi hỏi sự hiểu biết về cấu trúc và ngữ pháp. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn hướng dẫn chi tiết nhất về cách sử dụng câu chẻ, bao gồm các loại câu chẻ, cấu trúc, ví dụ minh họa và những lưu ý quan trọng.
Nội dung trong bài:
I. Định nghĩa
Câu chẻ (Cleft Sentences) là một cấu trúc ngữ pháp đặc biệt trong tiếng Anh được sử dụng để nhấn mạnh một thành phần cụ thể trong câu. Thông thường, một câu đơn giản sẽ được chia thành hai mệnh đề với mục đích làm nổi bật một phần thông tin, hướng sự chú ý của người đọc hoặc người nghe vào thành phần đó. Cấu trúc này giúp làm rõ ý nghĩa và tránh sự mơ hồ, đặc biệt là trong những câu phức tạp.
II. Các dạng câu chẻ phổ biến
1. Câu chẻ với It is/was… that…
Đây là dạng linh hoạt nhất, có thể nhấn mạnh hầu hết các thành phần trong câu. “It” ở đây là chủ ngữ giả, không mang nghĩa cụ thể. Động từ “be” được chia theo thì của động từ chính trong câu gốc. “That” có thể được thay bằng “who” khi nhấn mạnh người.
Nhấn mạnh chủ ngữ:
- Câu gốc: My sister baked the cake. (Chị tôi đã nướng bánh.)
- Câu chẻ: It was my sister who/that baked the cake. (Chính chị tôi là người đã nướng bánh.)
- Giải thích: Câu chẻ làm rõ ràng người làm bánh là “my sister”, chứ không phải ai khác.
Nhấn mạnh tân ngữ:
- Câu gốc: He bought a new car. (Anh ấy đã mua một chiếc xe mới.)
- Câu chẻ: It was a new car that he bought. (Cái mà anh ấy mua là một chiếc xe mới.)
- Giải thích: Câu chẻ nhấn mạnh anh ta mua “một chiếc xe mới”, chứ không phải thứ gì khác.
Nhấn mạnh trạng ngữ chỉ thời gian:
- Câu gốc: They arrived at midnight. (Họ đến lúc nửa đêm.)
- Câu chẻ: It was at midnight that they arrived. (Chính lúc nửa đêm thì họ đến.)
- Giải thích: Câu chẻ làm rõ thời điểm họ đến là “nửa đêm”.
Nhấn mạnh trạng ngữ chỉ nơi chốn:
- Câu gốc: We met at the library. (Chúng tôi gặp nhau ở thư viện.)
- Câu chẻ: It was at the library that we met. (Chính ở thư viện là nơi chúng tôi gặp nhau.)
- Giải thích: Câu chẻ nhấn mạnh địa điểm gặp gỡ là “thư viện”.
Nhấn mạnh trạng ngữ chỉ cách thức (ít phổ biến hơn):
- Câu gốc: He solved the problem with a clever trick. (Anh ấy đã giải quyết vấn đề bằng một mẹo khéo léo.)
- Câu chẻ: It was with a clever trick that he solved the problem. (Chính bằng một mẹo khéo léo mà anh ấy đã giải quyết vấn đề.)
2. Câu chẻ với What… is/was…
Dạng này thường nhấn mạnh chủ ngữ hoặc tân ngữ, thường dùng để trả lời câu hỏi “Cái gì…?” hoặc “Điều gì…?”. “What” đóng vai trò như chủ ngữ của mệnh đề đầu tiên.
- Câu gốc: A good book relaxes me. (Một cuốn sách hay giúp tôi thư giãn.)
- Câu chẻ: What relaxes me is a good book. (Điều giúp tôi thư giãn là một cuốn sách hay.)
- Câu gốc: Clean air is what I need. (Không khí trong lành là điều tôi cần.)
- Câu chẻ: What I need is clean air. (Điều tôi cần là không khí trong lành.)
- Giải thích: Câu chẻ trả lời câu hỏi “Điều gì làm tôi thư giãn?” hoặc “Tôi cần gì?”.
3. Câu chẻ với All (that)… is/was…
Dạng này nhấn mạnh rằng chỉ có một điều gì đó xảy ra hoặc đúng, thường mang nghĩa “tất cả những gì mà…”, “điều duy nhất mà…”. “All” có thể được lược bỏ.
- Câu gốc: I only need a little help. (Tôi chỉ cần một chút giúp đỡ.)
- Câu chẻ: All (that) I need is a little help. (Tất cả những gì tôi cần là một chút giúp đỡ.)
- Giải thích: Câu chẻ nhấn mạnh rằng người nói chỉ cần “một chút giúp đỡ”, không cần gì thêm.
4. Câu chẻ với The person/thing/place/time/reason… who/that/which/where/why/when …
Dạng này tương đối trang trọng hơn, dùng để nhấn mạnh một thành phần cụ thể bằng cách sử dụng đại từ quan hệ.
- Câu gốc: She lost her keys in the park. (Cô ấy đánh mất chìa khóa trong công viên.)
- Câu chẻ: The place where she lost her keys was the park. (Nơi mà cô ấy đánh mất chìa khóa là công viên.)
- Câu gốc: He failed the exam because he didn’t study. (Anh ấy thi trượt vì không học bài.)
- Câu chẻ: The reason why he failed the exam was that he didn’t study. (Lý do mà anh ấy thi trượt là vì anh ấy không học bài.)
III. Mẹo viết câu chẻ hiệu quả
Cleft sentences (câu chẻ) là một công cụ hữu ích để nhấn mạnh một thành phần cụ thể trong câu. Để sử dụng chúng hiệu quả, hãy làm theo ba bước sau:
Bước 1: Xác định thành phần cần nhấn mạnh trong câu
Trước khi viết một câu chẻ, hãy xác định rõ ràng thông tin nào bạn muốn người đọc tập trung vào. Thành phần này có thể là chủ ngữ, tân ngữ, trạng ngữ chỉ thời gian, địa điểm, hoặc thậm chí là một mệnh đề phụ. Việc xác định đúng thành phần cần nhấn mạnh sẽ giúp bạn chọn đúng cấu trúc câu chẻ.
Ví dụ:
- Câu gốc: Mary bought a new car yesterday. (Mary đã mua một chiếc xe mới hôm qua.)
- Bạn muốn nhấn mạnh Mary: Mary was the one who bought a new car yesterday. (Mary là người đã mua một chiếc xe mới hôm qua.)
- Bạn muốn nhấn mạnh a new car: A new car was what Mary bought yesterday. (Một chiếc xe mới chính là thứ mà Mary đã mua hôm qua.)
- Bạn muốn nhấn mạnh yesterday: Yesterday was when Mary bought a new car. (Hôm qua là lúc Mary đã mua một chiếc xe mới.)
Bước 2: Chọn loại câu chẻ phù hợp
Việc lựa chọn đúng loại câu chẻ rất quan trọng vì nó quyết định thành phần nào của câu được nhấn mạnh. Sử dụng sai loại câu chẻ có thể làm cho ý nghĩa của câu trở nên mơ hồ hoặc không tự nhiên. Có nhiều loại câu chẻ khác nhau, và việc hiểu rõ chức năng của từng loại sẽ giúp bạn diễn đạt ý muốn một cách chính xác và hiệu quả.
Ví dụ, nếu bạn muốn nhấn mạnh chủ ngữ, bạn nên sử dụng câu chẻ với “It was… who/that …”; nếu muốn nhấn mạnh tân ngữ, bạn nên dùng câu chẻ dạng “What… was/were…”; còn nếu muốn nhấn mạnh trạng ngữ chỉ thời gian hoặc nơi chốn, bạn nên sử dụng câu chẻ “It was… that…” hoặc “…was when/where…”.
Việc lựa chọn đúng loại câu chẻ giúp người nghe hoặc người đọc tập trung vào thông tin quan trọng mà bạn muốn truyền tải.
Bước 3: Kiểm tra lại ngữ pháp và ngữ nghĩa của câu
Sau khi viết câu chẻ, hãy kiểm tra lại ngữ pháp và ngữ nghĩa để đảm bảo câu đúng và rõ ràng. Hãy chú ý đến sự hòa hợp giữa chủ ngữ và động từ, cũng như việc sử dụng đúng đại từ quan hệ. Đảm bảo rằng câu chẻ truyền tải đúng ý nghĩa bạn muốn diễn đạt.
Bằng cách làm theo ba bước trên, bạn có thể sử dụng câu chẻ hiệu quả để làm nổi bật thông tin quan trọng và làm cho bài viết của mình trở nên rõ ràng và mạch lạc hơn. Tuy nhiên, việc lạm dụng câu chẻ và không có vốn từ vựng phong phú có thể làm cho bài viết trở nên nặng nề và khó đọc. Đây là lúc bạn nên tìm đến những công cụ hỗ trợ đắc lực như MochiVocab.
MochiVocab mang đến cho bạn hơn 20 khóa học từ vựng với đa dạng chủ đề, từ trình độ cơ bản đến nâng cao, giúp bạn mở rộng vốn từ vựng một cách nhanh chóng và hiệu quả. Hơn 8,000 từ vựng được trình bày sinh động dưới dạng flashcard. Mỗi flashcard bao gồm từ vựng tiếng Anh, nghĩa tiếng Việt, phiên âm, cách phát âm mẫu (audio), câu ví dụ và hình ảnh minh họa thực tế, giúp bạn dễ dàng ghi nhớ thông tin và cách sử dụng từ trong ngữ cảnh cụ thể.
Đặc biệt, MochiVocab ứng dụng tính năng “Thời điểm vàng” độc đáo, dựa trên phương pháp học ôn ngắt quãng (Spaced Repetition). Ứng dụng sẽ tự động tính toán và nhắc bạn ôn tập từ vựng vào thời điểm tối ưu nhất, ngay trước khi bạn chuẩn bị quên. Nhờ đó, bạn sẽ tiết kiệm được thời gian học tập mà hiệu quả ghi nhớ lại tăng lên gấp nhiều lần so với phương pháp truyền thống.
Bên cạnh đó, MochiVocab phân loại các từ vựng bạn đã học theo 5 mức độ ghi nhớ, từ chưa nhớ đến rất nhớ. Dựa trên mức độ ghi nhớ của bạn, ứng dụng sẽ điều chỉnh tần suất câu hỏi ôn tập một cách hợp lý. Điều này giúp bạn tập trung vào những từ vựng còn yếu, nhằm tối ưu hóa khả năng ghi nhớ và sử dụng từ vựng hiệu quả.
IV. Bài tập
Để củng cố kiến thức và hiểu rõ hơn về cách sử dụng câu chẻ, cũng như khám phá thêm nhiều nhóm từ vựng phong phú khác, bạn hãy tham khảo đến sự trợ giúp đắc lực từ Từ điển Mochi.
Với kho dữ liệu khổng lồ lên đến 100.000 từ và cụm từ tiếng Anh, Từ điển Mochi cung cấp đầy đủ, chính xác các thông tin về từ vựng bao gồm nghĩa, cách phát âm, và ví dụ trực quan, giúp bạn mở rộng vốn từ vựng và hiểu biết về ngữ cảnh sử dụng từ một cách dễ dàng với kho từ vựng với các cụm từ tiếng Anh, bên cạnh đó, bạn có thể học thêm về thành ngữ (idiom), kết hợp từ (collocation), và cụm động từ (phrasal verb). Đặc biệt, Từ điển Mochi hoàn toàn miễn phí và không có quảng cáo, giúp bạn tập trung tra cứu từ vựng mà không bị gián đoạn.
Chuyển đổi các câu sau sang câu chẻ, nhấn mạnh phần được tô đậm:
- He gave me the book.
- I met her at the cinema.
- She bought a new dress yesterday.
- The heavy rain caused the flood.
- What I want is a cup of coffee.
- Learning English is important.
- He left the party because he was tired.
- The only thing I need is your love.
Đáp án:
- It was he who gave me the book.
- It was at the cinema that I met her.
- It was yesterday that she bought a new dress.
- It was the heavy rain that caused the flood.
- It is a cup of coffee that I want.
- What is important is learning English. / It is learning English that is important.
- The reason why he left the party was that he was tired.
- All I need is your love. / All that I need is your love.
Hy vọng rằng qua bài viết này, bạn đọc đã nắm vững kiến thức về câu chẻ và có thể áp dụng thành thạo vào trong giao tiếp và viết lách, từ đó nâng cao khả năng diễn đạt tiếng Anh của mình một cách rõ ràng và mạch lạc. Việc sử dụng linh hoạt câu chẻ sẽ giúp bạn làm nổi bật thông tin quan trọng, tạo điểm nhấn trong câu nói và bài viết, đồng thời thể hiện sự am hiểu về ngữ pháp tiếng Anh. Chúc bạn thành công trên con đường chinh phục tiếng Anh!
