Cho dù bạn có đang tham gia bất cứ một khoá học, lớp học tiếng Anh nào thì tự học vẫn là một quá trình cần thiết để bạn có thể thông thạo ngôn ngữ này. Nếu bạn đang loay hoay tìm kiếm cách học tiếng Anh hiệu quả ngay tại nhà, hãy tham khảo 10 bí quyết dưới đây nhé.
Những nguyên tắc tự học ở nhà đạt hiệu quả cao nhất
Nguyên tắc 1: Không học nhảy cóc, học từ cơ bản đến nâng cao
Ai cũng muốn tiếng Anh của mình tiến bộ nhanh chóng nên nhiều người lựa chọn học những kiến thức nâng cao ngay từ khi bắt đầu. Thế nhưng, điều này chỉ khiến quá trình tự học của bạn trở nên chật vật và chán nản hơn thôi. Theo nghiên cứu của các nhà ngôn ngữ học, con người chỉ tiếp thu được những thông tin mà chúng ta có thể hiểu. Vì thế, việc tiếp xúc với các nguồn học vượt ngoài khả năng hiểu của bạn khiến tiếng Anh chỉ là những âm thanh và ký tự vô nghĩa trên giấy. Vì thế, hãy bắt đầu học những gì vừa sức bạn, hoặc khó hơn trình độ tiếng Anh hiện tại một chút. Ví dụ, nếu trình độ của bạn là B1, bạn nên tìm các nguồn tài liệu dành cho trình độ B1 hoặc B2. Khi bạn tiến đến trình độ B2, bạn có thể học các tài liệu trình độ C1.
Nguyên tắc 2: Luôn duy trì
Học ngoại ngữ là một quá trình tích lũy lâu dài. Việc bạn có thể thành thạo 4 kỹ năng tiếng Anh chỉ trong một đêm là điều bất khả thi. Thay vào đó, hãy đặt cho mình một mục tiêu cụ thể và dành những khoảng thời gian cố định để học tiếng Anh hàng ngày. Có thể bạn không có nhiều thời gian, chỉ 20-30 phút, nhưng quan trọng là bạn duy trì thực hiện được nó thường xuyên, để biến tiếng Anh trở thành một phần cuộc sống.
Nguyên tắc 3: Chọn 1 số ít tài liệu phù hợp và tập trung vào đó
Tự học đồng nghĩa với việc bạn phải tự tìm kiếm và chọn lọc tài liệu cho mình, và điều này dẫn đến tình trạng mông lung bơi giữa một bể tài liệu trên Internet. Nếu quá nhiều thông tin khiến bạn không biết phải lựa chọn nguồn nào, bạn có thể dựa vào những tiêu chí sau để chọn lọc tài liệu:
- Trình độ phù hợp với trình độ hiện tại của bạn: như đã nói trong nguyên tắc đầu tiên, hãy chọn tài liệu khớp với khả năng của bạn hoặc nâng cao hơn một chút.
- Tính chính thống của tài liệu: những giáo trình, tài liệu uy tín sẽ đảm bảo cho bạn về độ chính xác và khoa học. Những tài liệu này cũng thường chia sẵn theo từng trình độ để bạn dễ dàng lựa chọn. Ngoài ra, tài liệu chính thống không có nhiều, bạn sẽ không phải phân vân giữa việc nên chọn nguồn nào.
- Bạn đang cần bổ sung kiến thức nào: bạn cần bổ sung, luyện tập mảng kiến thức nào, thì tìm kiếm tài liệu dành riêng cho mục đích đó.
Học ngữ pháp trong ngữ cảnh
Theo cách học thông thường, chúng ta thường được dạy ngữ pháp theo công thức như
It take + O + (time) + to V
Tuy nhiên, những ký tự giống nhau sẽ khiến bạn dễ bị lẫn lộn. Ngoài ra, học theo cách này cũng khiến phản xạ của bạn chậm đi rất nhiều.
Thay vào đó, để học nhanh và hiệu quả hơn, bạn nên học ngữ pháp thông qua việc phân tích ngữ cảnh cụ thể. Bạn có thể thực hiện qua 4 bước:
Bước 1: Chọn câu ví dụ có ngữ pháp bạn muốn học. Bạn có thể dễ dàng tìm được chúng trong các sách chuyên về ngữ pháp.
Bước 2: Nhận biết các thành phần của câu: chủ ngữ, động từ chính, các thành phần phụ trợ
Bước 3: Chú ý vào dạng từ, cách chia của động từ chính, đặc điểm của các thành phần phụ trợ để hiểu được quy luật, cách sử dụng của nó. Có thể đọc to nhiều lần để khắc sâu vào trí nhớ. Nếu bạn sử dụng sách ngữ pháp, sẽ luôn có sẵn phần giải thích trong trường hợp bạn còn mơ hồ về cách dùng.
Bước 4: Đặt thật nhiều câu tương tự dựa trên quy luật bạn tự rút ra được. Đặt càng nhiều càng tốt để bạn quen với cách sử dụng ngữ pháp đó.
Học từ vựng bằng phương pháp Spaced Repetition
Spaced Repetition là phương pháp ghi nhớ được khoa học chứng minh hiệu quả trong việc học ngoại ngữ mới. Theo phương pháp này, thay vì học nhồi nhét lượng lớn từ vựng trong thời gian ngắn, bạn nên chia nhỏ số từ vựng cần học ra và ôn tập chúng vào những khoảng thời gian cách quãng. Thời điểm tốt nhất để ôn lại một từ vựng là ngay trước khi bạn sắp quên nó đi. Mỗi lần nhắc lại, bạn sẽ đẩy từ vựng đó vào sâu hơn trong trí nhớ dài hạn. Vì việc lặp lại này là một tín hiệu báo cho bộ não biết rằng đây là thông tin quan trọng, hãy lưu nó lại.
Bạn có thể sử dụng các công cụ như sổ, flashcard để học theo phương pháp này. Tuy nhiên để dễ dàng duy trì và học nhẹ nhàng hơn, các bạn có thể dùng app MochiVocab hỗ trợ. App có tính năng “thời điểm vàng” sẽ dựa trên lịch sử học tập để tính toán ra thời gian người dùng quên từ vựng và gửi thông báo nhắc nhở ôn tập. Toàn bộ các từ vựng cần học, học vào thời điểm nào, tần suất học một từ thế nào sẽ do app quản lý giúp bạn, tiết kiệm nhiều thời gian và công sức. Nhờ thế, bạn có thể dễ dàng học được 1000 từ vựng/tháng hiệu quả hơn mà không chật vật.
Vừa nghe thụ động vừa nghe chủ động
Nghe thụ động thường xuyên là cách luyện nghe phổ biến được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên không ít bạn rất chăm chỉ nghe, nghe nhiều, nhưng kỹ năng Listening vẫn không cải thiện. Lý do cho việc này có thể là do bạn đang không đủ vốn ngữ pháp, từ vựng để hiểu được những gì mình đang nghe. Khi bạn không hiểu, những gì bạn nghe chỉ là những âm thanh vô nghĩa.
Thế nên, cách tốt nhất để tự cải thiện kỹ năng nghe của mình chính là kết hợp giữa việc nghe thụ động và chủ động. Nghe chủ động sẽ cung cấp cho bạn các từ vựng, ngữ pháp cần thiết và nghe thụ động là thời gian bạn củng cố, ứng dụng những gì mình học được vào thực hành.
Nghe chủ động là quá trình bạn tập trung nghe hiểu toàn nội dung. Điều này nghĩa là bạn cần dành thời gian để tra từ vựng, ngữ pháp sử dụng trong bài thật kỹ càng, chi tiết và cố gắng ghi nhớ cách phát âm, cách dùng, nghĩa của chúng. Bạn có thể học được rất nhiều từ vựng mới, cấu trúc hay trong quá trình này. Nếu bạn muốn hiểu rõ từng câu chữ trong bài mà không quá làm mất mạch cảm xúc, Mochi Dictionary sẽ là một công cụ hữu dụng với bạn.
Sau đó, bạn có thể thỉnh thoảng nghe lại những bài nghe này và nghe thụ động những bài nghe có cùng chủ đề. Ít nhất hãy đảm bảo bạn có một vốn từ nhất định trước khi bắt đầu nghe thụ động. Ngoài ra, hãy lựa chọn những bài nghe có tốc độ nói, accent và nội dung phù hợp với khả năng và sở thích của bạn nhé.
Đọc tiếng Anh theo phong cách “đuổi chữ bắt ý”
Thay vì vừa đọc vừa tra từ khiến quá trình đọc mệt mỏi hơn, hãy thử đoán nghĩa của những từ mà bạn chưa biết dựa vào ngữ cảnh xung quanh. Hãy tra từ khi bạn thấy thực sự không thể nào đoán được nghĩa của từ đó. Cách đọc như vậy giúp bạn học được từ mới trong một ngữ cảnh cụ thể, hạn chế khả năng bạn dùng sai từ khi áp dụng vào nói và viết. Không chỉ thế việc tư duy và đoán này giúp từ vựng in sâu vào trí nhớ của bạn hơn. Ngoài ra, luyện tập thường xuyên theo cách này có thể giúp bạn tăng tốc độ đọc. Nó rèn cho bạn kỹ năng quan sát nhìn vào tổng thể để nắm bắt thông tin một cách nhanh chóng, chính xác, thay vì tập trung quá nhiều vào chi tiết.
Để đọc hiệu quả và giúp bạn duy trì được thói quen này, bạn nên lựa chọn những tài liệu đọc mà bạn có thể hiểu được 60-70%. Chỉ khi hiểu được một phần, bạn mới có đủ dữ kiện để suy đoán mà không cần phụ thuộc vào từ điển.
Trò chuyện bằng tiếng Anh với bạn bè và chat GPT
Với kỹ năng như Speaking, không gì giúp bạn cải thiện nhanh chóng hơn là thực hành nói tiếng Anh hàng ngày. Khi thực sự nói tiếng Anh, bạn mới phát hiện ra các lỗi về phát âm, diễn đạt và có cơ hội sử dụng các kiến thức về từ vựng, ngữ pháp bạn tích lũy bấy lâu. Nói thực chất cũng là một quá trình giúp bạn ghi nhớ sâu những kiến thức này.
Vì thế, hãy tìm một vài người bạn và dành thời gian trò chuyện với họ bằng tiếng Anh. Mấu chốt của hoạt động này là nó tạo cho bạn 1 môi trường thoải mái hơn so với việc bạn thực hành cùng giáo viên. Bạn không cần phải thảo luận về chủ đề nào đó quá cao siêu. Các bạn có thể chia sẻ với nhau về những sự kiện trong ngày, tán gẫu. Hãy để quá trình này diễn ra thật tự nhiên. Nếu bạn có một người bạn giỏi tiếng Anh để hướng dẫn và sửa lỗi cho mình thì sẽ vô cùng lý tưởng.
Nếu bạn chưa tìm được bạn đồng hành hoặc vẫn cảm thấy ngại khi nói, bạn có thể sử dụng chat GPT luyện nói một mình trước khi có đủ tự tin nói chuyện với người khác. Chỉ cần cài app vào điện thoại, lựa chọn giọng nói bạn thích và bạn đã có một người bạn AI có thể cùng bạn trò chuyện về mọi thứ trên đời. Bạn có thể yêu cầu app đưa ra một vài câu hỏi về chủ đề nào đó để bạn luyện tập trả lời và nhờ app sửa lỗi cho mình. Nếu bạn đang chuẩn bị cho kỳ thi IELTS, chat GPT thậm chí có thể trở thành một giám khảo để bạn thi thử Speaking. Hãy tận dụng sức mạnh của công nghệ nhé.
Tập viết nhật ký tiếng Anh
Viết nhật ký bằng tiếng Anh là một cách tuyệt vời để bạn rèn luyện kỹ năng viết tiếng Anh. Bạn có thể viết về những gì đã xảy ra trong ngày, cảm xúc của bạn về những điều đó, quan điểm của bản thân về một cuốn sách, bộ phim bạn mới xem, một thành tựu bạn vừa đạt được hay một vài điều bạn cảm thấy biết ơn… Trong quá trình viết nhật ký, bạn không chỉ luyện tập được cách bày tỏ, thể hiện suy nghĩ bằng tiếng Anh, mà còn có thể thành thật trò chuyện với bản thân mình.
Bạn không cần quá đặt nặng vấn đề từ vựng và ngữ pháp khi viết nhật ký. Tuy nhiên, nếu bạn phát hiện ra lỗi sai trong quá trình đọc lại, hãy tự sửa cho mình nhé.
Luôn tìm cách diễn giải khác cho cùng một vấn đề
Mỗi khi nói, viết gì đó bằng tiếng Anh, bạn hãy làm quen với việc đặt câu hỏi “có cách diễn đạt nào khác cho nội dung này không” và tìm hiểu câu trả lời. Biết càng nhiều cách thể hiện ý tưởng, bạn sẽ càng tự tin khi nói và viết. Trong trường hợp bạn không tìm được một từ vựng chính xác, bạn vẫn có cách truyền tải thông điệp của mình một cách trôi chảy, dễ hiểu. Với các bài kiểm tra trình độ tiếng Anh như IELTS, paraphrase là một yếu tố quan trọng để giám khảo đánh giá bạn. Do đó, hãy chú ý hơn đến việc luyện tập kỹ năng này. Nó sẽ giúp bạn tiến bộ vô cùng nhanh chóng vì quá trình này đòi hỏi bạn phải huy động toàn bộ kiến thức về ngữ pháp, từ vựng để thực hiện.
Có rất nhiều cách để giúp bạn diễn đạt tiếng Anh đa dạng hơn. Ví dụ dùng từ đồng nghĩa thay thế, dùng những từ đơn giản hơn để giải thích các từ phức tạp, trừu tượng hơn, thay đổi cấu trúc câu…Bạn có thể học cách paraphrase từ các podcast, báo, sách tiếng Anh yêu thích. Hãy quan sát xem với các thông điệp thông thường, người bản xứ sắp xếp và sử dụng từ ngữ như thế nào. Sau khi đọc, nghe nội dung, hãy thử viết tóm tắt lại bằng ngôn ngữ của mình. Đừng quên ghi lại những câu bạn tâm đắc để sử dụng khi cần.
Học nhiều kỹ năng một lúc
Khi học ngoại ngữ, để học một cách toàn diện nhất, bạn đừng ngại học nhiều kỹ năng cùng lúc. Không chỉ tiết kiệm thời gian, sự kết hợp này sẽ thúc đẩy quá trình học ngoại ngữ của bạn và giúp bạn tiến bộ nhanh hơn nhiều nhờ cân bằng được giữa input nạp vào và output đầu ra.
Bạn có thể kết hợp học Nghe – Nói cùng lúc bằng cách nghe và bắt chước lại người bản xứ. Hai kỹ năng này đều có input – output là âm thanh và là một phần của quá trình giao tiếp. Vì thế, học nghe nói đồng thời giúp bạn cải thiện phát âm và phản xạ khi giao tiếp tiếng Anh.
Tương tự, bạn có thể ghép 2 kỹ năng liên quan đến chữ viết là Đọc – Viết để học chung. Từ nội dung bạn đọc được, bạn có thể viết tóm tắt cho nó. Thậm chí, bạn có thể kết hợp Đọc – Nói. Với những bạn mới bắt đầu chưa biết phải nói gì, các bạn có thể đọc to các nội dung trong sách để luyện phát âm chuẩn và tích lũy ý tưởng, vốn từ.
Biến tiếng Anh thành một phần của cuộc sống
Đây là một phương pháp siêu dễ thực hiện, nhưng hiệu quả cao. Cho dù bạn sống trong môi trường không sử dụng tiếng Anh, bạn vẫn hoàn toàn khiến tiếng Anh trở thành một phần trong cuộc sống của mình được. Bạn có thể chuyển tất cả ngôn ngữ trên thiết bị điện tử của mình sang tiếng Anh, gọi tên các sự vật sự kiện xung quanh mình bằng tiếng Anh, nghe nhạc, xem phim…
