Nội dung trong bài:
- Khái niệm Intensive Listening
- Lợi ích của Intensive Listening
- Tài liệu luyện Intensive Listening
- 4 Bước Luyện Tập Intensive Listening
- Áp dụng Intensive Listening vào luyện nghe IELTS
Khái niệm Intensive Listening
Intensive Listening là phương pháp luyện nghe tập trung vào từng chi tiết nhỏ trong bài nghe, bao gồm từ vựng, ngữ pháp, cách phát âm và ngữ điệu. Người học thường nghe một đoạn âm thanh nhiều lần, ghi chép lại nội dung hoặc phân tích từng câu để hiểu sâu hơn.
Ví dụ: Khi nghe một đoạn hội thoại tiếng Anh, bạn sẽ dừng lại sau mỗi câu để phân tích cách phát âm, ghi chú từ vựng mới và kiểm tra cấu trúc câu thay vì chỉ nghe để nắm ý chính. Một ví dụ điển hình là khi bạn nghe một podcast ngắn về chủ đề thời tiết, bạn có thể tạm dừng sau mỗi câu, ghi chép từ vựng quan trọng như “temperature,” “forecast,” “humidity,” sau đó phân tích cách sử dụng chúng trong câu. Điều này giúp bạn không chỉ hiểu rõ nội dung mà còn học được cách diễn đạt và phát âm chuẩn.
Lợi ích của Intensive Listening
- Cải thiện khả năng nhận diện từ vựng và cấu trúc câu: Khi nghe chậm rãi và tập trung, bạn sẽ phát hiện được nhiều từ vựng và cấu trúc câu hữu ích, từ đó giúp bạn ứng dụng vào kỹ năng nói và viết.
- Tăng cường khả năng phát âm và ngữ điệu: Khi luyện tập kỹ thuật shadowing (nhại lại), bạn sẽ dần phát âm chuẩn hơn và nói tự nhiên hơn.
- Rèn luyện kỹ năng nghe chi tiết: Giúp bạn phân biệt những âm thanh nhỏ, các từ nối, và cách nhấn nhá trong câu.
- Chuẩn bị tốt hơn cho các kỳ thi nghe như IELTS, TOEIC, TOEFL: Trong các kỳ thi này, việc nghe chi tiết là một lợi thế rất lớn để chọn đúng đáp án, giúp bạn tránh được các loại bẫy ra trong đề.
Tài liệu luyện Intensive Listening
Vì bạn cần phân tích rất kỹ bài nghe, do đó, nếu mới bắt đầu bạn nên chọn các bài nghe có thời lượng vừa phải để có thể nghe nhiều lần mà không nản, sau đó tăng dần thời lượng lên. Đồng thời, bài nghe cần có script đầy đủ để sử dụng sau khi nghe. Dưới đây là một số nguồn luyện nghe Intensive Listening chất lượng mà bạn có thể tham khảo.
- BBC Learning English: Các bài nghe ngắn với giọng bản xứ chuẩn, Cung cấp nội dung đơn giản, dễ hiểu và có phụ đề hỗ trợ, giúp người học làm quen với ngữ điệu chuẩn.
- TED Talks/ TEDEd: Bài nói của các chuyên gia về nhiều chủ đề khác nhau, có phụ đề hỗ trợ. Nhưng sẽ phù hợp với trình độ: Intermediate – Advanced vì thời lượng dài hơn và từ vựng phức tạp, chuyên sâu hơn
- Mochi Listening: Website/ App được thiết kế để luyện Intensive Listening với 3 bước nghe sâu Nghe bắt âm – Nghe vận dụng – Nghe chi tiết, giúp bạn có định hướng ban đầu về phương pháp học. Ngoài ra, app sẽ tự động đề xuất cho người học các bài nghe được cá nhân hoá theo trình độ, chỉ khó hơn một chút để người học phát triển dần dần.
- Series Explain trên Netflix: Một series phim tài liệu chuyên sâu bàn luận về nhiều thú vị từ học thuật đến đời sống. Mỗi tập kéo dài 20 phút, phát âm chậm rãi, rõ ràng, phù hợp cho các bạn trung cấp đến nâng cao, có sub tiếng Anh và tiếng Việt chất lượng.
- Spotlight English: kênh podcast mà bạn có thể nghe cả trên Youtube, Spotlight, và Spotlight cung cấp các bài nghe có transcript cho người học ngoại ngữ. Các bài nghe kéo dài khoảng 15 phút, nhưng tốc độ chậm, phù hợp với cả những bạn mới bắt đầu. Bạn có thể chia nhỏ bài nghe để không bị nản
- IELTS/TOEIC/PET Listening Tests: Listening test sẽ giúp bạn chuẩn bị tốt hơn cho các kỳ thi. Tuy nhiên dù không thi các chứng chỉ trên, các bài test này vẫn là một nguồn tài liệu tốt để bạn luyện nghe tiếng Anh.
4 Bước Luyện Tập Intensive Listening
Chuẩn bị trước khi nghe
Chuẩn bị kỹ càng trước khi nghe là một bước quan trọng giúp bạn tận dụng tối đa hiệu quả của phương pháp Intensive Listening. Với người học ngoại ngữ, việc nghe bài tiếng Anh mà không có sự chuẩn bị trước làm việc luyện nghe trở nên khó khăn hơn, đặc biệt là với các bạn ở trình độ begginer đến intermediate.
Do đó, dưới đây là các bước bạn có thể thực hiện để chuẩn bị tốt nhất cho bài:
- Chọn bài nghe phù hợp với trình độ: Hãy bắt đầu với các bài nghe có nội dung vừa phải, không quá khó so với trình độ hiện tại của bạn. Tốt nhất bạn nên chọn các bài nghe bạn hiểu 80%. Nếu bạn là người mới, có thể chọn các đoạn hội thoại ngắn với tốc độ nói chậm.
- Đọc trước tiêu đề và mô tả bài nghe: Điều này giúp bạn có cái nhìn tổng quan về chủ đề của bài nghe, từ đó dễ dàng hình dung nội dung sắp nghe. Nếu vốn từ của bạn hạn chế, bạn thậm chí có thể đọc trước script bài nghe và học tất cả các từ vựng bạn không biết.
- Chuẩn bị sổ tay hoặc ứng dụng ghi chép: Việc ghi chú lại những gì nghe được sẽ giúp bạn dễ dàng ôn tập và phân tích sau này.
- Tạo môi trường nghe phù hợp: Để tối đa hóa hiệu quả luyện tập, bạn nên chọn không gian yên tĩnh, tránh bị phân tâm bởi tiếng ồn xung quanh. Sử dụng tai nghe để nghe rõ từng chi tiết trong bài.
- Làm quen với tốc độ và giọng nói: Nếu bài nghe có tốc độ quá nhanh, bạn có thể nghe trước một lần để làm quen với giọng đọc rồi mới bắt đầu luyện tập kỹ hơn.
Chuẩn bị kỹ lưỡng giúp bạn tập trung vào nội dung nghe một cách hiệu quả, đồng thời nâng cao khả năng tiếp thu kiến thức và cải thiện trình độ nghe một cách nhanh chóng.
Trong khi nghe
Sau khi chuẩn bị, bước vào quá trình nghe, bạn cần tập trung tối đa và chủ động tương tác với bài nghe để nắm bắt nội dung. Có nhiều phương pháp nghe bạn có thể sử dụng trong quá trình này. Dưới đây là 3 cách phổ biến và hiệu quả nhất mà bạn có thể tham khảo
Nghe theo phương pháp Dictation
Dictation hay phương pháp nghe chép chính tả là phương pháp yêu cầu bạn cần nghe và ghi chép lại chính xác những gì mà bạn nghe được.
Phương pháp này sẽ phù hợp với các bạn mới bắt đầu học tiếng Anh, các bạn nghe không hiểu, chỉ bắt được 1-2 chữ trong câu.
Cách thực hiện Dictation:
- Bước 1: Nghe từng câu ngắn và ghi lại những gì bạn nghe được.
- Bước 2: Kiểm tra lại với bản gốc và sửa lỗi. Ghi chú và học các từ vựng mới
- Bước 3: Nghe lại lần nữa không pause hoặc hạn chế dừng cầu để cải thiện độ chính xác và tốc độ nghe.
Lưu ý:
- Nên chọn bài nghe có tốc độ chậm trước khi nâng dần độ khó để tránh bị choáng ngợp.
- Bạn không nên chọn các podcast, hay vlog tiếng Anh để nghe chép chính tả vì tốc độ nói rất nhanh, khó chép kịp dẫn đến dễ nản.
- Các bài nghe không nên quá 5 phút. Thông thường, 1 video 5 phút có thể khiến bạn phải mất 1-2 tiếng để chép xong.
- Đây là phương pháp hiệu quả, bạn cần xác định phải vô cùng kiên nhẫn khi thực hiện phương pháp này. Bạn có thể làm các bài tập nghe và điền vào chỗ trống nếu không có thời gian và không đủ kiên trì. Hình thức này sẽ dễ dàng và đỡ nản hơn so với Dictation truyền thống. Bạn có thể nghe và điền vào chỗ trống trên website Daily Dictation và Lyricstraining.
Nghe theo phương pháp Note-taking
Với phương pháp Note-taking, bạn cần nghe và ghi chú nhanh các từ khoá quan trọng để có thể nắm bắt được nội dung.
Phương pháp này sẽ phù hợp hơn với các bạn trình độ từ Intermediate trở lên, có vốn từ vựng chắc chắn và kỹ năng nghe cơ bản, nghe các từ riêng lẻ thì hiểu nhưng không nắm được nội dung chính của cả câu, cả đoạn.
Các bước thực hiện Note-taking
- Bước 1: Nghe một đoạn ngắn và ghi lại từ khóa quan trọng. Khi bạn đã quen, có thể nghe các đoạn dài hơn, thậm chí không pause để nghe và note đồng thời.
- Bước 2: Sử dụng từ khóa để tóm tắt nội dung bằng cách nói hoặc viết ra.
- Bước 3: Kiểm tra lại với bản gốc để đối chiếu. Kết hợp note các từ vựng bạn chưa biết
Lưu ý:
- Không nên cố ghi lại từng từ, hãy tập trung vào ý chính để tăng khả năng hiểu tổng thể.
- Khi takenote bạn nên trình bày theo các bullet point, phân cấp chính phụ để thể hiện được logic của nội dung
- Bạn có thể sử dụng các ký hiệu viết tắt riêng để takenote nhanh hơn.
- Bạn không nhất định phải hoàn thành bản takenote chi tiết trong 1 lần. Bạn có thể nghe nhiều lần, mỗi lần nghe bổ sung thêm một chút thông tin để bản takenote chi tiết hơn
Shadowing
Shadowing thường được biết đến là phương pháp dùng để luyện nói tiếng Anh. Tuy nhiên, việc Shadowing trong quá trình luyện nghe là một cách giúp bạn bóc tách và học cách phát âm của người bản xứ. Đồng thời giúp bạn rèn luyện cùng lúc thêm kỹ năng nói tiếng Anh.
Các bước thực hiện:
Bước 1: Khi check lại nội dung, bạn hãy vừa nhìn script vừa bắt chước đọc to theo bài nghe. Hãy chú ý phát âm thật tròn vành rõ chữ và chú ý các âm nối. Bạn có thể shadowing từng câu một và chỉnh tốc độ chậm. Thực hiện vài lần để quen
Bước 2: Tăng dần tốc độ và hạn chế pause. Tiếp tục luyện tập đến khi bạn không cần nhìn script mà vẫn nói kịp tốc độ của bài nghe.
Nghe lặp lại kết hợp Extensive Listening
Sau khi thực hiện 3 bước Intensive Listening như trên, bạn sẽ có rất nhiều input: từ vựng, phát âm, cấu trúc ngữ pháp. Theo thời gian, nếu bạn không ôn tập lại những kiến thức này, chúng sẽ biến mất khỏi trí nhớ. Thế nên, bạn nên thỉnh thoảng nghe lại bài đã từng nghe để kiểm tra xem bạn đã nhớ và vận dụng được các kiến thức đó chưa. Việc này sẽ giúp bạn củng cố từ vựng và tăng phản xạ nghe.
Ở những lần nghe sau, bạn chỉ cần nghe tập trung để hiểu nội dung, không cần Takenote hay Dictation nữa.
Đồng thời, bạn có thể kết hợp nghe thêm các bài nghe có cùng chủ đề (Extensive Listening). Ví dụ bài nghe bạn mới học thuộc chủ đề Environment, thì sau đó, bạn có thể nghe tiếp các bài nghe chủ đề Environment. Các bài nghe cùng chủ đề có trường từ vựng giống nhau nên bạn có thể gặp các từ đã học trong một bối cảnh khác, một giọng nói và accent khác. Đây vừa là cơ hội để bạn ôn tập những gì đã học, vừa giúp bạn khắc phục tình trạng đọc chữ thì hiểu nhưng nghe lại không hiểu gì.
Áp dụng Intensive Listening vào luyện nghe IELTS
Bài thi IELTS đòi hỏi bạn phải nghe hiểu ở mức độ cao. Bài thi cũng có rất nhiều bẫy paraphrase để đánh lạc hướng thí sinh nên bạn vừa phải nghe hiểu tổng quan, vừa phải nghe được các chi tiết nhỏ của bài nghe.
Để đạt được mục tiêu đó, Intensive Listening là phương án tối ưu nhất.
Bạn có thể Intensive Listening với chính các bài nghe IELTS Listening Cambridge, Actual test…Đây là các tài liệu uy tín để luyện thi và có sẵn script chi tiết cho bạn.
Với các bài nghe IELTS, bạn không nên chỉ nghe và làm đề. Cụ thể, có 2 cách để Intensive Listening với đề IELTS hiệu quả bạn có thể tham khảo
- Áp dụng 4 bước nghe Intensive Listening đã được trình bày ở trên vào bài đề IELTS. Tuy nhiên, bạn chỉ sử dụng audio nghe của đề IELTS, tách hoàn toàn bài nghe và các câu hỏi của đề. Lúc này, bạn chỉ tập trung vào nghe hiểu bài nghe, thay vì nghe và trả lời câu hỏi.
- Sử dụng các dạng bài tập Multiple choice, Matching để làm hướng dẫn takenote cho bạn. Lúc này, thay vì nghe và chọn đáp án đúng, bạn cần nghe xem đáp án đó được đề cập đến trong bài nghe như thế nào.
Intensive Listening là phương pháp hiệu quả giúp cải thiện kỹ năng nghe nhanh chóng. Hãy kiên trì luyện tập và áp dụng vào các kỳ thi như IELTS để đạt kết quả tốt nhất.
