Comprehensible Input là một học thuyết quan trọng có ảnh hưởng lớn đến việc dạy và học ngôn ngữ trên toàn thế giới. Đôi khi, chính bạn đang sử dụng các phương pháp học liên quen đến nó mà bạn không hề biết. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn đầy đủ.
Nội dung trong bài:
Khái quát chung về Comprehensible Input
Comprehensible Input (tạm dịch: đầu vào dễ hiểu) là một khái niệm quan trọng trong ngôn ngữ học ứng dụng, đặc biệt liên quan đến việc học ngoại ngữ. Thuật ngữ này được phát triển bởi nhà ngôn ngữ học Stephen Krashen trong Lý thuyết Đắc thụ ngôn ngữ (Language Acquisition Theory). Theo Krashen, để người học có thể tiếp thu một ngôn ngữ mới một cách hiệu quả, họ cần được tiếp xúc với đầu vào ngôn ngữ có thể hiểu được, tức là ngôn ngữ nằm ngay trên mức độ hiểu biết hiện tại của họ nhưng vẫn có thể đoán được ý nghĩa thông qua ngữ cảnh.
Comprehensible Input có hai yếu tố quan trọng:
- Mức độ phù hợp: Nội dung không quá khó để người học cảm thấy bối rối, cũng không quá dễ khiến họ không học được kiến thức mới. Theo lý thuyết của Krashen, đầu vào lý tưởng nên ở mức i+1, trong đó i là trình độ hiện tại của người học, và +1 là mức độ cao hơn một chút để kích thích khả năng tiếp thu. Ví dụ, nếu một người có trình độ A2 (sơ cấp), tài liệu ở mức B1 (trung cấp thấp) sẽ phù hợp, vì nó có một số từ và cấu trúc mới nhưng vẫn có thể đoán được nghĩa dựa vào nội dung.
- Hỗ trợ hiểu: Người học có thể dựa vào ngữ cảnh, hình ảnh, cử chỉ, hoặc các công cụ bổ trợ để hiểu được nội dung mà không cần dịch từng từ. Ví dụ, khi xem một bộ phim hoạt hình bằng tiếng Anh, dù không hiểu toàn bộ lời thoại, người học vẫn có thể đoán được nội dung phim nhờ cử chỉ, hành động của nhân vật, bối cảnh câu chuyện và các từ vựng thông dụng mà chúng ta biết
Sử dụng Comprehensible input sẽ giúp bạn:
- Giảm áp lực học tập: Tài liệu vừa sức, không quá đánh đố giúp bạn thấy việc học dễ dàng hơn, nhưng vẫn đảm bảo có độ thử thách để tăng dần trình độ của bản thân. Bạn sẽ thấy đỡ “ngợp” hơn vì không phải tra cứu từ vựng liên tục nữa
- Tiếp nhận ngôn ngữ tự nhiên hơn: Người học dần dần làm quen với cách sử dụng từ và ngữ pháp trong ngữ cảnh thực tế mà không cần học thuộc lòng một cách gượng ép.
- Tạo động lực học tập: Việc có thể hiểu được nội dung bạn đang nạp vào giúp bạn không bị nản, có động lực tiếp tục học. Thử tưởng tượng bạn căng tai ra nghe trong thời gian nhưng không hiểu gì sẽ làm bạn mất tinh thần và chán việc học thế nào.
Ứng dụng trong việc học ngoại ngữ
Vậy khi học ngoại ngữ, chúng ta có thể áp dụng Comprehensible Input như thế nào. Dưới đây là 1 quy trình học gợi ý để bạn tham khảo.
Lựa chọn tài liệu phù hợp
Nhiều người học tiếng Anh cho rằng sử dụng các tài liệu nâng cao sẽ giúp bản thân tiến bộ nhanh chóng hơn. Tuy nhiên, điều này dễ khiến bạn thấy nản và dễ rơi vào tình trạng dậm chân tại chỗ. Thực chất, việc chọn được tài liệu thoả mãn Comprehensible sẽ giúp bạn tiến bộ nhanh hơn rất nhiều so với việc học tràn lan và sử dụng các tài liệu quá sức.
Một tài liệu học tiếng Anh được xem là chuẩn Comprehensible Input khi:
- Sử dụng từ vựng và cấu trúc ngữ pháp đơn giản, phù hợp với trình độ của người học.
- Có hình ảnh minh họa, cử chỉ hoặc tình huống giúp người học dễ dàng suy luận nghĩa.
- Nội dung có tính thực tế, gần gũi, giúp người học dễ dàng liên kết với vốn kiến thức sẵn có.
Ví dụ, đối với người mới học tiếng Anh, truyện tranh hoặc truyện thiếu nhi như The Very Hungry Caterpillar có thể là một tài liệu tốt vì nó có câu văn ngắn, lặp lại nhiều từ vựng quan trọng, đi kèm hình ảnh rõ ràng và có bản dịch song ngữ giúp hỗ trợ việc hiểu.
Vậy làm sao để bạn lựa chọn được tài liệu phù hợp giữa rất nhiều nguồn tài liệu tiếng Anh ngoài kia
1. Đánh giá trình độ hiện tại: Xác định khả năng nghe, đọc của bản thân bằng các bài kiểm tra trình độ trực tuyến hoặc tự đánh giá thông qua khả năng đọc hiểu các đoạn văn đơn giản. Bạn có thể làm các bài kiểm tra này trên trang web uy tín như Brishtish Council để nhận được đánh giá trên thang trình độ tiếng Anh quốc tế.
2. Chọn tài liệu có mức độ i+1: Sau khi đã nắm được trình độ hiện tại, bạn hãy chọn các tài liệu nằm ngay trên trình độ của bạn. Sau đó hãy search trên các công cụ tìm kiếm như Google, Youtube theo cú pháp “Bài nghe/đọc + trình độ trên khả năng hiện tại”. Ví dụ bạn đang ở trình độ B2, bạn sẽ cần tìm kiếm “Bài nghe/đọc C2”. Một số website cung cấp các bài nghe và bài đọc chia theo trình độ mà bạn có thể tham khảo để tiết kiệm thời gian tìm kiếm là: BBC learning English, Brishtish Council, News in level, v.v.
Ngoài ra, bạn cũng có thể tìm thấy nhiều bài nghe thú vị được đề xuất theo trình độ của bạn trên ứng dụng Mochi Listening. Đây là một công cụ giúp bạn luyện nghe theo lộ trình cá nhân hoá và 3 bước nghe sâu. Mochi Listening sẽ dựa trên trình độ hiện tại của bạn để gợi ý những bài nghe theo đúng tiêu chí khó hơn một chút để bạn tiến bộ dần dần. Bạn sẽ không cần phải tự tìm kiếm bài nghe phù hợp nữa. Các bài nghe trên app cũng rất đa dạng, không chỉ có dịch nghĩa, script để bạn theo dõi, bài nghe còn có hình ảnh minh hoạ để bạn đoán ngữ cảnh và nội dung. Mochi Listening cũng sẽ giúp bạn luyện nghe sâu theo 3 bước Nghe bắt âm – Nghe vận dụng – Nghe chi tiết để bạn hiểu bài nghe sâu hơn. Mochi Listening phù hợp với các bạn mới bắt đầu, chưa có nhiều kinh nghiệm để chọn tài liệu và đang tìm kiếm một phương pháp học phù hợp với mình
Nếu bạn đang ở trình độ intermediate (trung cấp) và muốn mở rộng phạm vi nguồn tài liệu của mình sang những nguồn thực tế như video, podcast, sách, báo, đây là tips để bạn chọn được Comprehensible Input cho mình. Trước khi đọc/nghe bất cứ thứ gì, hãy đọc lướt / nghe lướt tổng quan nó trước. Nếu bạn thấy hiểu được 70-80% nội dung tức là tài liệu đó phù hợp.
3. Chọn chủ đề liên quan đến mục tiêu học và sở thích: Chọn tài liệu theo sở thích cá nhân là cách tốt nhất để giúp bạn duy trì được động lực học và tạo hứng thú tìm hiểu nội dung. Chủ đề theo sát với mục đích học tập cũng giúp tăng tính ứng dụng của các input mà bạn học được.
Để việc học dễ dàng hơn, bạn hãy bắt đầu bằng những video thời lượng ngắn rồi tăng dần độ dài của bài nghe lên.
Nghe và đọc
Bạn có thể nghe và đọc các Input của bạn theo 4 bước
Bước 1: Nghe/đọc tổng quan không pause để nắm được nội dung chính. Bạn có thể thực hiện bước này cùng lúc khi chọn tài liệu phù hợp được đề cập bên trên.
Bước 2: Nghe/đọc sâu – ở bước này, bạn cần cố gắng hiểu hết bài nghe/bài đọc của mình. Bạn có thể pause từng câu để nghe kịp nếu quá nhanh. Trong quá trình đó, hãy cố gắng sử dụng ngữ cảnh và các dữ kiện hình ảnh mà tài liệu cung cấp để đoán nghĩa các từ vựng, cấu trúc bạn chưa biết.
Bước 3: Lọc và ghi nhớ từ vựng – Khi không thể đoán được nghĩa của các từ vựng cấu trúc mà bạn không biết, bạn mới sử dụng đến từ điển. Lúc này, bạn có thể dùng tiện ích Mochi Dictionary để tra từ tại chỗ trong lúc đọc và xem video Youtube để tránh bị mất mạch nội dung.
Bạn có thể tra cứu đến 70.000+ từ vựng và lưu lại vào ứng dụng MochiVocab để ôn tập lại theo phương pháp Spaced Repetition. Khi tra cứu các từ vựng, bạn nên đồng thời hỏi bản thân “từ vựng/cấu trúc này mình có thể sử dụng trong hoàn cảnh nào”. Nếu bạn thấy bạn sẽ không cần dùng đến nó và không hiểu được nó, bạn không cần chọn lưu lại. Ngược lại, bạn nên liên tưởng ngay đến bối cảnh ấy, hình dung hình ảnh ra trong đầu hoặc đặt câu với nó luôn.
Việc kết nối các từ vựng, cấu trúc mới với các kiến thức và trải nghiệm cá nhân như vậy giúp bạn hiểu và nhanh chóng nhớ được cách sử dụng của chúng mà không cần dịch tiếng Việt. Ví dụ bạn học idiom “Couch potato” bạn nhớ đến hình ảnh mình vào ngày cuối tuần thích ở nhà và xem phim. Để ấn tượng và dễ nhớ hơn, bạn hình dung ra hình ảnh 1 củ khoai tây ngồi xem phim trên sofa dài.
Đây cũng là một ứng dụng của của Comprehensible Input.
Bước 4: Recall – với các bài nghe và bài đọc đã được đào sâu, thay vì bỏ xó nó ở một góc nào đó, bạn hãy để nó vào danh sách học thụ động, đặc biệt là các bài nghe. Ở bước này, thỉnh thoảng bạn nên nghe và đọc lại những tài liệu mình đã từng đọc, nghe sâu trước đó rồi, để kiểm tra xem mình đã hiểu và nhớ hết các từ vựng đã gặp hay chưa. Bạn có thể không cần dành nhiều thời gian cho nó và có thể nghe trong lúc làm các công việc khác.
Comprehensible Input là một phương pháp hiệu quả giúp người học tiếng Anh tiếp thu ngôn ngữ một cách tự nhiên. Việc lựa chọn tài liệu phù hợp, tận dụng ngữ cảnh và hình ảnh sẽ giúp quá trình học trở nên dễ dàng và thú vị hơn. Nếu áp dụng đúng cách, người học có thể cải thiện kỹ năng tiếng Anh mà không cảm thấy áp lực, đồng thời duy trì động lực học tập lâu dài. Hãy bắt đầu bằng việc tìm kiếm các tài liệu phù hợp và tận dụng tối đa các công cụ hỗ trợ để nâng cao khả năng ngôn ngữ của mình.
